Gülsüm Tan
BREMEN-Bremen Eyalet Meclisi, Yeşiller Partisi Meclis Gurubu’nun Uygurların insan hakları korunması yönünde hazırladığı önergeyi onayladı. Türk kökenli Yeşiller Partisi Bremen meclis üyeleri Mustafa Kemal Öztürk ve aynı zamanda eyalet meclisi Başkanvekili olan Sülmez Doğan’ında imzası bulunduğu Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki uygulamalarla ilgili insan haklarına riayet edilmesi konusundaki 6 maddelik önerge, Sol Parti haricinde diğer partilerin onayı ile meclisten geçti. Bremen Senatosu, kabul edilen önergeyle Uygur haklarını federal ve Avrupa Parlamentosu’nda gündeme taşıyacak.
Önergede talep edilen altı madde ise şöyle:
Federal düzeyde, Federal Göç ve Mülteciler Dairesi’nin Uygurları siyasi mülteci olarak tanıma siyasetini değiştirmesi ya da en azından sınırdışı edilmeye engel durumların kabul edilmesi yönünde girişimlerde bulunulmalıdır. Türkiye Cumhuriyetini, Uygurları mülteci olarak kabul etme girişimlerini hem Federal Almanya’da hemde AB düzeyinde desteklenmesi.
Federal ve AB düzeyinde Uygurların Çin’e sınırdışı edilmelerinin durdurulması yönünde girişimlerde bulunulması.
Federal ve AB düzeyinde Çin’de insan haklarına uyulması yönünde girişimlerde bulunulmalı ve uluslararası hukuktan kaynaklanan din ve ibadet hürriyetinin korunmasına ilişkin yükümlülüklerin tüm Çin halkı ve özellikle de Uygurlar için temin edilmesi için girişimlerde bulunulması.
Sincan bölgesinde yaşayan Uygurların durumunu göz önünde bulundurularak federal ve AB düzeyinde yaşam hürriyetleri ile sosyal, kültürel ve ekonomik durumlarına dikkat çekilmesi.
Federal ve AB düzeyinde Sincan’da bulunan tüm cezaevleri ile kamplara, BM İşkence Özel Temsilcisi ile BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri’nin ve ayrıca Uluslararası Kızıl Haç Komitesi temsilcilerinin engelsiz ulaşımının sağlanması için girişimlerde bulunulması.
Her alanda Çin hükümeti karşısında işkencenin kesinlikle yasak olduğu ve idam cezasının kaldırılmasının gerekliliği dillendirilmesi.
Çin zulmünü anlattı
Oylama öncesi mecliste yaptığı konuşmasında, Uygurlar’ın nasıl Çin zülmüne maruz kaldıklarını anlatan söz konusu önergenin hazırlanmasına öncülük eden Mustafa Kemal Öztürk, İnsan hakkı ihlalleri yaşayan Uygurların uluslararası alanda da ayrımcılık gördüklerini ve mülteci hakkından yararlanamadıklarına dikkat çekti.Öztürk, “10 Aralık Dünya İnsan Hakları Günü’nde, düşünce, din ve basın hürriyeti gibi insan haklarını korumak için kendi hayatlarını tehlikeye atanları da anmak istiyorum. Uygur sorununu bugün gündeme getirmiş olmamızıda anlamlı buluyorum” diye konuştu.
Önergeyi kabul ettiler
Mecliste konu üzerine, Sosyal Demokrat Parti (SPD), Hiristian Birllik Partisi (CDU) ve Hür Demokrat Parti’den (FDP) temsilciler konuşma yaparak, önergeyi kabul etme sebeplerini anlatırken, Çin Cumhuriyeti Uygurların haklarına saygılı olmalı. Federal Göç ve Mülteciler Dairesi’nin Uygurları siyasi mülteci olarak tanıma siyasetini gözden geçirmeli. Ayrıca insan haklarına sadece bugün değil, her gün dikkat çekilmeli ve insan hakları korumanın bir demokrasi gereği olduğunu kaydederek, bu düşünce ile önergeye “evet” diyeceklerini dile getirdiler.
Sol Parti onaylamadı
Türkiye kökenli Sol Parti meclis üyesi Cindi Tuncel konuşmasında, Uygurlar’a yönelik olan metni kabul ettiklerini söylediği önergenin ilk maddesinde Türkiye’nin, insan haklarına riayet ettiğine yönelik vurgu yapılmasından rahatsızlık duyduklarından önergeyi onaylayamazacaklarını söylemesi, salonda gerginlik oluşturdu. Tuncel’in konuşmasına tepki gösteren Öztürk ise, “Önergemiz nedense yalnış değerlendirilmiş. Almanya’nın Uygurları mülteci olarak kabul etmesi düşüncesiyle önergeyi hazırlamıştık. Çin’e gönderilen Uygurlar ya ölüm cezası alacak, veye işkence görecekler. Bu insanları kabul eden Türkiye’nin desteklenmesini istemiştirk. Diğer yandan Türkiye’nin insan hakları konusunda dört dötlük olmadığını hepimiz bilip eleştiriyoruz. Ama konumuz bu değil” dedi.