“Don Kişot” Erdoğan Karayel, çizgileriyle ve sergi kuratörü olarak dünyanın en ünlü sanat kolleksiyonlarından biri olan “DAIMLER ART COLLECTION’da
Hüseyin Yüce
STUTTGART- Almanya’nın Stuttgart kentinde yaşayan, mülteci ve göçmenlere yönelik düzenlediği uluslararası karikatür etkinlikleriyle tanınan uluslararası karikatür ve grafik sanatçısı Erdoğan Karayel, dünyanın en büyük sanat kolleksiyonlarından biri olan “Daimler Art Collection”da mülteciler konulu üç karikatürünün yanısıra 44 ülke çizerinin 100 çalışmasından oluşan bir serginin de kuratörü olarak yer alıyor.
Daimler AG (eski) Yönetim Kurulu Başkanı olan Edzart Reuter’in günümüz çizgisine getirdiği dünyanın en büyük sanat kolleksiyonlarından biri olan Daimler Art Collection, adından da anlaşılacağı üzere dünyanın en büyük otomobil üreticisi Daimler AG (Mercedes)’in bünyesinde yer alan uluslararası bir sanat birimi. Kolleksiyonun ilk eseri Willi Baumeister’in 1948 tarihli “Ruhe und Bewegung II (auf Blau)” isimli tablosu olmuştur. 1977 yılından 2000 yılına kadar Hans J. Baumgart tarafından yürütülen kuratörlük görevi 2001 yılından bu yana Dr. Renate Wiehager tarafından sürdürülmektedir. Koleksiyonlarında 20. ve 21. yüzyılın soyut Avant-Garde çalışmalarından Bauhaus ve Modern Klasik örnekler yer alıyor. Bugüne değin, Neo-Geo, Post Minimalizm ve Soyut sanata yönelik birçok heykel, tablo, fotoğraf ve değişik sanatların sergilendiği özgün bir Kolleksiyon olarak tanındı. Son iki yüzyılın ünlü sanatçılarının çoğu, “Daimler Art Collection” bünyesinde yer aldı ve tanıtımı yapıldı. Oldukça seçici ve titiz davrandıkları koleksiyonlarına bu yıl bir ilke imza atılarak “Karikatür” sanatına da yer verildi.
Bu yolculuk süreci hiç de kolay olmadı. Aylardır sabırla ve titizlikle sürdürülen çabaların sonucu hayata geçirildi. Uluslararası e-mizah dergisi Don Quichotte’un genel yayın yönetmeni Karikatürist Erdoğan Karayel, son on yıldır özellikle Almanya’da yaşayan göçmenlerin sorunlarını dile getirdiği karikatür etkinlikleriyle tanınıyor. Son iki yıldır da Suriye’den göçe zorlanan mültecileri konu alan yarışma ve sergiler düzenleyerek uluslararası platformda bu trajediye sessiz kalınmamasını sağlıyor.
Özellikle sosyal medyanın sanatçı fenomenlerinden biri olan Karayel’in paylaşımları birçok insan gibi Daimler’de yönetici olan Nejdet Niflioğlu’nun da ilgisini çekiyordu. Geçmişe dayalı dostlukları da olan bu ikili, Daimler AG gibi dünyanın en büyük otomobil firmasının böyle bir sergiyi sahiplenmesini öncelikle hayal olarak hayata geçirmeye çalıştılar. Daimler AG’nin mültecilere düzenli olarak her ay TIR’larla gerçekleştirdiği lojistik yardımlar ve Almanya’ya gelen mültecilere yönelik başlattığı konut projeleriyle paralellik sağlayınca, gelecek için bir umut ışığı doğdu. Daimler AG üst düzey yöneticilerinin de oldukça sıcak baktığı sergi projesi için, Don Quichotte e-mizah dergisinin “Kaçak Göçmenler” konulu karikatür sergisinden seçilen 250 karikatür titizlikle elenerek, aralarında Erdoğan Karayel’in 3 çalışmasının da yer aldığı toplam 100 karikatürlük bir sergi açılması planlandı. Ayrıca 41 ülkeden 64 karikatürcünün çalışmalarının yer aldığı bir tanıtım bröşürü hazırlandı. 9 Mayıs 2016’da Untertürkheim’daki Daimler Conference Center’da açılacak olan sergi, Daimler AG prosedürleri gereği tanıtım kokteyli yapılmadan açılacak. Belirli zamanlarda sergiye geniş çaplı gezilerin düzenlenmesi planlandı. Gezilerde serginin kuratörü Erdoğan Karayel de yer alacak ve davetlileri karikatürler hakkında bilgilendirecek. Sergi ayrıca “Daimler Art Collection” websitesi (www.art.daimler.com) sanal galerisinde de geniş şekilde yer alacak ve dünyaya tanıtılması sağlanacak.
Mülteciler karikatür yarışmasının ve sergisinin baş mimarı Erdoğan Karayel’den, proje hakkındaki görüşlerini aldık. Sergi projesinin kişisel kariyeri ve karikatür sanatı açısından oldukça önemli olduğunu ve hala inanmakta güçlük çektiğini belirten Karayel, şunları söyledi:
“Bir sanatçının, hayattayken yaşayabileceği en güzel duygulardan birini yaşamaktayım. Bildiğiniz gibi, karikatür muhalif bir sanat ve bazen çizgilerinizin bedeli ağır olabiliyor. Yıllardır yabancı bir ülkede göçmen kökenli bir sanatçı olarak ciddi bir yaşam ve sanat mücadelesi veriyorum. Bir göç ülkesi olan Almanya’da yaşadığım sürece göçmenlerin sorunlarını ve isteklerini ülkeyi yönetenlere sanat aracılığıyla duyurmayı hedefledim. Karikatürün bir “öfke” sanatı olması ve özellikle siyasilerin bu konuda gerekli hoşgörüyü göstermemesi işimi zorlaştırdığı gibi tam tersi motive edici bir özellik de kazandırdı. Hayal bile edemeyeceğim bir projeyi hayata geçiriyoruz. Benimle birlikte değişik ülkelerde yaşayan 65 çizer meslekdaşım dünyanın en saygın sanat kolleksiyonlarından birinde yer almayı başarabildik. Bundan daha büyük bir mutluluk olur mu? Bu konuda en başta sevgili dostum Nejdet Niflioğlu olmak üzere tüm emeği geçenlere ve çizgileriyle bu olanağı bizlere kazandıran sanatçıdostlarıma çok teşekkür ediyorum. Biz büyük bir sanat ekibiyiz ve yeteneğimizi en iyi şekilde yansıtıyoruz. Dolayısıyla başarı kaçınılmaz oluyor ve böyle bir mutluluğu da hakediyoruz.”
Serginin “Daimler Art Collection” bünyesinde gerçekleşmesini sağlayan Daimler AG yöneticisi Nejdet Niflioğlu’nun görüşleri de kısaca şöyle:
“Karikatür deyince çoğumuzun aklına güldürü amaçlı mizahi çizgiler geliyor. Ben de
hep böyle düşünüyordum. Lise yıllarımda Gırgır dergisinin hiçbir sayısını kaçırmayan, okurken gözlerimden yaşlar akıtarak kahkahalara boğulan biri olarak karikatür hakkında böyle düşünmem çok doğaldı. Yıllar sonra Erdoğan Karayel’le şahsen tanışıp eserlerini
inceleyince düşüncelerim değişmeye başladı. Çizdiklerinin her birinin sanat eseri olduğu düşüncesi zihnimde yer etmeye başladı. Daha yakından tanıma fırsatı bulduğum süreçte
Erdoğan Karayel benim isteğim üzerine bir “Marlene Dietrich” portresi çizdi ve
ben bundan çok etkilendim. Günümüzün değerli sanatçıları arasında yer aldığından o kadar emindim ki, kendisini ve eserlerini dünya sanatının en değerli
sanatçılarının eserlerinin yer aldığı “Daimler Art Collection”a kazandırmak için yıllardır sabırsızlanıyordum. Bugün bu arzumu gerçekleştirmenin mutluluğunu yaşıyorum.
Erdoğan Karayel’in mültecileri konu alan 100 karikatürden oluşan sergiyle bize 44 ülkeden 65 karikatür sanatçısının bakış açısını kazandırması
Daimler AG bünyesinde bir ilk olmuştur. Ayrıca, dünyanın en değerli kurumsal sanat koleksiyonu bünyesinde “karikatürist-kuratör” olarak yer alan ilk
Türk sanatçısı olması beni ve tüm yurttaşlarımızı gururlandıracak büyük bir başarıdır. Onunla ülkem adına gurur duyuyorum”
DAIMLER SANAT KOLLEKSİYONU / KARİKATÜRCÜLER LİSTESİ:
ABD: Phu Nguyen
Almanya: Valeri Kurtu, Erdogan Karayel
Arjantin: Omar Perez
Avusturya: Klaus Pitter
Azerbaycan: Seyran Caferli
Belçika: İsmail Dogan, Luc Descheemaeker
Brezilya: Cival Einstein, Raulmundo Valdez C. Duarte
Bulgaristan: Jovcho Savov, Trayko Popov, Valeri Alexandrov.
Çek Cumhuriyeti: Roman Kubec.
Çin: Ba Bilig, Hui Xiaoyong, Jia Rui Jun, Rodrigo de Matos
Endonezya: Abdul Syukur Ikoer
Fas: Naji Benaji
Filistin: Fadi Abou Hassan, Osama Nazal, Mohammad Sabaaneh
Fransa: Bernard Bouton
Hindistan: Tvg Menon, Malatesh M. Garadimani
Hırvatistan: Nikola Listes.
Hollanda: Willem Rasing
iran: Abdolzahra Salehi
Irak: Saad Murtadha
İtalya: Mariagrazia Quaranta (Gio), Marco de Angelis
KKTC: Musa Kayra
Kolombiya: Elena Ospina, Raul Fernando Zuleta.
Kosova: Murat Ahmeti
Küba: Alfredo Martinera Fernandez
Lübnan: Radwan Al Ferekh
Macaristan: Adriano Aladin, Gergely Bacsa, Istvan Kelemen
Meksika: Artura Rosas Pineda
Mısır: Omar Saddek Mostafa.
Montenegro: Darko Drljevic
Özbekistan: Makhmud Eshonkulov
Peru: Julio Angel Carrion Cueva
Polonya: Konrad Wieczorkowski
Portekiz: Telmo Quadros
Romanya: Aurel Stefan Alexandrescu, Doru Axinte, Marian Lupu, Mihai Ignat, Cornel-Marin Chiorean
Slovakya: Bobo Pernecky
Sudan: Elrayah Ombaddi, Mhedi Elhashimi
Suriye: Nawar Khalil, Raed Khalil
Türkiye: Halit Kurtulmuş Aytoslu, Emre Yılmaz
Ukrayna: Alexander Dubrovsky, Oleksy Kustovsky, Mykola Prynkovskyi
Uruguay: Raquel Orzuj
Yunanistan: Grigoris Georgiou
Sergide 41 ülkeden 65 Karikatürist, 100 Karikatürle yer alıyor.
RESİMLER:
ErdoganKarayelOdul1
Karikatür sanatcısı Erdoğan Karayel
ErdoganKarayelOdul2
ErdoganKarayelOdul3
ErdoganKarayelOdul4
ErdoganKarayelOdul5
ErdoganKarayelOdul6