Almanya’da yaşayan gurbetçilerin büyük çoğunluğu, bir gün memlekete kesin dönüş yapmayı düşünüyorlar. Peki, dönüş olduğu takdirde prim iadesi nasıl olur? Şartları var mıdır? Diye düşünce içiresindedirler. Yıllarca Almanya’da çalışan gurbetçilerimizi Alman sigorta kasasına yatırılmış olan primleri yazılı istek üzerine bazı şartlarla sigortalılara veya ölümleri halinde geride kalan hak sahiplerine iade edilmektedir. Alman Sosyal Yasası’nın 6/210 maddesinde de bunu net olarak ifade etmektedir. Başvuru yapmak isteyen gurbetçi bizzat Türkiye’ye gelip Türkiye’deki ikamet ettikleri en yakın Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü /Sosyal Güvenlik Merkezleri müracaat etmeleri gerekmektedir.
ALMANYA PRİM İADESİ İLE BİLİNMESİ GEREKENLER
Gurbetçinin Türk vatandaşı olması gerekmektedir çift vatandaş veya mavi karta sahip kişiler bu haktan faydalanamaz.
Sigortası ya da isteğe bağlı sigortası olmaması gerekmektedir.
Başvurusunu yaptıktan sonra en az 24 ay hiçbir yerde çalışmaması gerekmektedir.
Sadece prim iadesin de işçinin ödediği kısmı hesaplayarak, ne kadar para alınabileceği hesaplanabilir,
Alman Emeklilik Kasasının koruması altında (kaza, ölüm gibi durumlara karşı) çalışmış olması, varsa işsizlik dönemlerinde İş Ajansı tarafından ödenen primler de iade edilmiyor.
Tutuklu olarak geçen süreler ile 5510 sayılı Kanun bu Kanunla mülga kanunlar hükümlerine göre isteğe bağlı sigortaya prim ödenen süreler, bekleme süresini etkilemez.
17.03.1987 tarihine kadar Almanya’dan kesin dönüş yapmış gurbetçilerimiz Türkiye’de mecburi sigortalı olsalar bile bekleme süresinden etkilenmezler, istedikleri takdirde primleri iade edilir. 65 yaşını doldurdukları halde her iki ülkedeki prim ödeme süreleri toplamı 5 yılı bulmayan vatandaşlarımızla 24 aylık bekleme süresine tabi olmadan prim iadesi isteğinde bulunabilirler.
Almanya’dan prim iadesi için başvurular ikamet yerine en yakın Sosyal Güvenlik Merkezi/Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne yapılabilmektedir. Almanya’dan prim iadesi alabilmek için hangi şartlar aranır? -Türk vatandaşı olan bir sigortalıya primlerinin iade edilmesindeki ön koşul iki yıllık bekleme süresinin dolması ve Almanya’yı terk etmiş olmasıdır.
-Bekleme süresinin başlangıcı mecburi sigortalılığın sona erdiği tarihtir. Almanya ve Türkiye’ deki mecburi sigortalılık eşdeğer olup Almanya’da kazanç yerine geçen ödemeler olarak kabul edilen işsizlik parası, işsizlik yardımı veya 01 Ocak 2005’ten sonra işsizlik parası veya hastalık parası gibi ödemeler mecburi sigortalılık olarak işlem görmekte ve bekleme süresi bu tür ödemelerin bitiminde başlamaktadır.
–İki yıllık bekleme süresi içinde yeniden Türkiye’de veya Almanya’da mecburi sigortalı olunur ise, iki yıllık bekleme süresi her defasında mecburi sigortalılığın sona ermesinden sonra başlamaktadır.
-Tutuklu olarak geçen süreler ile 5510 sayılı Kanun bu Kanunla mülga kanunlar hükümlerine göre isteğe bağlı sigortaya prim ödenen süreler, bekleme süresini etkilemez.
-17/03/1987 tarihine kadar Almanya’yı terk etmiş vatandaşlarımız Türkiye’de mecburi sigortalı olsalar bile bekleme süresinden etkilenmezler, istedikleri takdirde primleri iade edilir.
-Ayrıca, 65 yaşını doldurdukları halde her iki ülkedeki prim ödeme süreleri toplamı 5 yılı bulmayan vatandaşlarımızla 24 aylık bekleme süresine tabi olmadan prim iadesi isteğinde bulunabilirler.
Prim iadesi hak sahiplerine nasıl yapılır?
Bekleme süresi dolmamış olması sebebiyle, ölümden dolayı aylık hakkı yoksa, Alman emeklilik sigortası primlerinin dul erkeğe, dul kadına veya yetimlere iade edilmesi mümkündür. Alman ve Türk sigorta süreleri, bu koşulların incelenmesinde birleştirilirler.
Yetimler prim iadesi alabilir mi?
Yetimlerin prim iadesine hak kazanabilmeleri için, Alman emeklilik sigortasından yetim aylığında aranan kişisel koşulların olması gerekir.
Diğer bir ifade ile yetim aylığı bağlanması şartlarını (18 yaşını doldurmamış veya tahsilde – mesleki eğitimde bulunan yahut engelli bir durum nedeni ile kendi geçimini sağlayamayacak durumda olup, 27 yaşını doldurmamış yetimler) taşıması gerekir. 15 yaşını doldurmuş yetimler dilekçe verme hakkına sahiptirler.
Birden fazla yetim olduğunda prim iadesi tutarı eşit olarak paylaştırılır.
Almanya’dan hangi primlerin iadesi yapılır?
-Sigortalı adına ödenmiş olan primlerin yarısı yani sigortalı hissesi iade edilmektedir.
–Hastalık parası, yaralı parası gibi sürelere ait sigortalının bizzat üstlendiği primlerin tamamı iade edilmektedir.
-Kısmi aylık bağlanmış olmakla birlikte yurtdışı hizmet borçlanması yapmak, sigortalı bir işe girip aylığını kestirip bu arada askerlik borçlanması yaparak, isteğe bağlı sigortaya prim ödeyerek veya çalışarak tam aylığa hak kazananların primleri de iade edilmektedir.
Almanya’dan hangi primlerin iadesi yapılmaz?
-Sigortalının katkıda bulunmadığı, işsizlik parası, işsizlik yardımı ve çocuk yetiştirme gibi sürelere ait primler iade edilmemektedir.
-Herhangi bir emeklilik (Almanya) sigortası tarafından yapılmış bir aylık ödemesi veya rehabilitasyon (kur tedavisi) tedbirleri ile kendisi eşi veya çocukları için verem hastalığı gibi özel hastalıklar nedeniyle yapılan yardımlardan önceki sürelere ait primler iade edilmemektedir.
-Aylık ödemesi veya rehabilitasyon tedbirlerinden yararlanmış sigortalıya, bundan sonraki süreler için prim iadesi yapıldığında, primi iade edilmeyen sürelere ait primlerde iptal edilmekte, bu sürelere istinaden daha sonra aylık dahil herhangi bir yardım yapılmamaktadır.