Murat Pehlivan-ESSEN
Türkiye ile Almanya arasındaki köklü ilişkilerin tarihine ışık tutmak amacıyla Türkiye Cumhurbaşkanlığı himayesinde T.C. Essen Başkonsolosluğu ve Kültürler Arası Müzik ve Sahne Sanatları Enstitüsü ( İNİMB-Institut für interkültürelle Musik und Buhnenkunste e.V.) işbirliğiyle 14-25 Ocak 2019 tarihleri arasında Essen Kütüphanesi’nde düzenlenen Yıldız Sarayı Fotoğraf Koleksiyonundan Türkiye-Almanya ilişikleri’ konulu fotoğraf sergisi açılışı programında Duisburg-Essen Üniversitesi öğretim görevlisi Dr. Ahmet Ünalan Türk Alman tarihinin 1871 – 1918 evresini belgelerle anlattı.
14 Ocak 2019 tarihindeki 96 fotoğrafın gösterime sunulduğu sergi açılışına T.C Essen Başkonsolosu Şener Cebeci, T.C. Düsseldorf Başkonsolosluğu Muavin Konsoloslarından Fatma Taşan Cebeci, Essen Başkonsolosluğu muavin konsolosları, ataşeleri, çok sayıda sivil toplum kurumu yöneticileri ve vatandaşlar katıldı.
INIMB Başkanı eski başkanlarından Bircan Şimşek ve hali hazırdaki başkan Tülay Bozkuş, Essen Merkez Kütüphane Müdürü Klaus-Peter Bottger, selamlama ve hoş geldiniz konuşması yaptılar. Şimşek ayrıca 2002 yılında Essen şehrinde ilk olarak sanat müziği korosu olarak kurulan İNİMB hakkında kısa bilgiler sundu.
CEBECİ: YILDIZ SARAYI’NDAKİ FOTOĞRAF KOLLEKSİYONU ÜZERİNDEN.
Başkonsolos Cebeci’de sergi hakkında kısa bilgilendirme yapıp, katkıda bulunanlara teşekkür etti. Cebeci ise “Türkiye- Almanya ilişkileri köklü bir geçmişe sahiptir. Berlin’e ilk Osmanlı Büyükelçisi 1763’te atanmıştır. Bu ilişkiler de bazı zor dönemlerde yaşansa 250 senedir istikrarlı bir şekilde sürmektedir.1. Dünya savaşında aynı cephede yer alan iki ülke 2.Dünya savaşından sonra da NATO şemsiyesi altında müttefik olmuşlardır. Türkiye Avrupa’nın güveliğine önemli katkı sağlamaktadır. Almanya Türkiye’nin 1. Sıradaki ekonomik ticari ortağıdır. Turizm, enerji ve yatırım olarak önemli partnerlerimizdendir
Duisburg-Essen Üniversitesi öğretim görevlisi ve Kuzey Ren Vestfalya Eyalet Hükümeti Danışmanı siyaset bilimcisi Dr. Ahmet Ünalan Türk Alman ilişiklerinin 1871 – 1918 evresini belgeler eşliğinde anlattı.
Kaiser Wilhelm II ve Sultan Abdülhamid II dönemleri
Dr. Ahmet Ünalan Kaiser Wilhelm II ve Sultan Abdülhamid II ‘nin tahta çıktıkları evrenin sosyal, siyasal ve tarihsel arka planını aktararak bu çerçevede gelişen Türk – Alman ilişiklerine ışık tuttu. Dr. Ünalan ‘Osmanlı ile Alman İmparatorluğu 1871 ve 1876 evrelerinde meşrutiyetlerini ilan etmiş monarşilerdir. Benzer bir şekilde her iki ülke de gecikmiş uluslaşmanın ve gelişmişliğin sıkıntıları içinde özellikle Britanya, Fransa ve Rus İmparatorluğu ile bir rekabet içinde bulunmuşlardır’ dedi. Dr. Ahmet Ünalan Kaiser Wilhelm II ve Sultan Abdülhamid II ‘yi karşılaştırdığı konuşmasında:’ Kaiser Wilhem II özellikle Britanya rekabeti ve kompleksi içinde bulunmaktadır. Alman Mülkünün 1871 sonrası hızlı ekonomik ve sosyal gelişimini koloniler edinme ve askeri donanmanın güçlendirilmesiyle taçlandırmak istemiştir. Sultan Abdülhamid II siyasetiyse daha dengeli, diplomatik ve akıllıcadır. Sultan 1875 ekonomik buhranından ve İmparatorluğun Dünyu Umumi ‘ye (Osmanlı Bankası) bağlanmasıyla ve 93 harbinin getirdiği toprak kayıpları ve ağır sonuçlarıyla çok zor şartlarda İmparatorluğu yönetmiş, bir arada tutmaya çalışmış ve ciddi modernizasyon reformları yapmıştır. Buna rağmen kaçınılmaz bir şekilde İmparatorluk trajik sonuna yaklaşmıştır’ dedi.
Türk – Alman ilişiklerinin karşılıklı olarak bir çıkar ilişkisi çerçevesinde geliştiğini belirten Dr. Ünalan ‘Almanlar Britanya ile rekabet ilişkisinde özellikle Türk İmparatorluğu’nun çıkarlarıyla noktasal olarak denk düşen ilişkiler geliştirmişlerdir. Osmanlı İmparatorluğu’nun Almanya ile ilişkileri geliştirmesinin temel nedeni ekonomik ve askeri modernizasyonla alakalıdır. Ayrıca eğitim ve içtimai gelişimde Almanların önemli katkısı olmuştur. Ama ne olursa olsun ilişikler doğal olarak rasyonel bir çerçevede gelişmiştir. Osmanlı’nın Almanya ile ilişkilerde denge politikası gözetmediği tespiti yanlıştır’ dedi.
Dr. Ahmet Ünalan: ‘Denge politikasına rağmen iki İmparatorluk da trajik sonlarına İ. Dünya savaşı ile yaklaşmışlardır. Kaiser Wilhelm büyük ölçüde Birinci Cihan Harbini provoke etmiş ihtiyatlı davranmamıştır. İttihat ve Terakki hükümetiyse hem ekonomik nedenlerle hem de İmparatorluğun dağılma eğilimini önlemek için Almanlarla müttefikliği çare olarak değerlendirmişlerdir’ tezini savundu.
KEİSER WİLHELM İLİŞKİLERİ PEKİŞTİRMEK İÇİN İSTANBUL’A GELDİ
Dr. Ahmet Ünalan: ‘Kaiser Wilhelm II bu ilişikleri pekiştirmek için 1898 de İstanbul, Kudüs ve Şam gezileri düzenlemiştir. Osmanlı İmparatorluğu’nun bağışı ve izniyle Kudüs’e Kurtuluş Kilisesi’ni yaptırmış ve açılışını yapmıştır. Bu gezi esnasında dünyada ekseriyetle Britanya esaretinde yaşayan Müslümanların koruyucusu olduğunu ilan etmiştir. Böylelikle İslam coğrafyasında sempati kazanmak istemiş, Britanya’yı hedef almış ve sömürülen Müslümanların ayaklanmasını ve böylelikle Britanya’nın zayıflamasını sağlamak istemiştir’ dedi ve ‘Bu gezi çerçevesinde İstanbul Bağdat, İstanbul – Hicaz demiryolunun yapımı antlaşması sağlanmıştır. Geziden ani olarak ayrıca Sultanahmet Meydanı’nda bulunan Alman Çeşmesi hatırası kalmıştır’ diye devam etti. Dr. Ahmet Ünalan fotoğraf sergisinin de konusu olan fotoğrafların da teknik yeniliklere çok açık olan Sultan Abdülhamid’in diplomatik ilişkilerde hediye olarak takdim ettiği bir unsurdur. Sultan teknik yeniliklere açıktır, bu yüzden büyük bir fotoğraf koleksiyonu miras kalmıştır’ dedi. Dr. Ahmet Ünalan: ‘Tarih bazen trajik anlara sahne olur. Bazen eski ve yeni yanyana gelir. Bu anlardan birisi de Kaiser’in İstanbul gezisine iade’-i ziyaretinde gerçekleşmiştir. Veliaht Mehmet Vahdettin’e Almanya gezisinde yaver olarak 36 yaşındaki Mustafa Kemal Paşa eşlik etmiştir. Gezinin bir bölümünde Essen şehrine ziyaret gerçekleşmiş, Krupp fabrikası ziyaret edilmiş ve Villa Hugel’de Veliaht Mehmet Vahdettin’in onuruna akşam yemeği verilmiştir. Mustafa Kemal Paşa Almanlarla ilişiklere daha mesafeli ve eleştirel bakan biridir. Eleştirilerini de açık şekilde ve diplomatik dili de zorlayarak dillendirmiştir. Anafartalar zaferinin kahramanı olarak Almanların gözünde dikkat çekmiş olan Mustafa Kemal Paşa bu gezide daha da dikkat çeken bir şekilde Alman Dışişleri Arşivi notlarında izlendiği anlaşılmaktadır. Nitekim birkaç yıl sonra Türkiye’nin kurtuluş mücadelesini örgütlemiş ve Cumhuriyeti kuran kişi olarak da Mustafa Kemal Atatürk tarihin sahnesinde saygın yerini almıştır’ dedi. Dr. Ahmet Ünalan:’ 1898 de gerçekleşen Sultan ve Kaiser buluşmasından miras kalan ve serginin konusu olan bu nadir ve güzel fotoğraflar iki ülke arasında bağlardan sadece biridir. Bunun dışında her iki ülke tarihi özellikle Almanya’daki Türklerin ortak tarihi ve kaderidir. O yüzden bu evrenin iyi bilinmesi, değerlendirilmesi ve dostluk ilişkilerinin bu tarihi miras göz önünde bulundurularak gelişmesi hepimizin sorumluluğundadır’ dedi ve sergiyi düzenleyen İNMİB yetkililerine ve özellikle T.C. Essen Başkonsolosu Şener Cebec’ye teşekkürlerini bildirdi. Fotoğraf koleksiyonu sergisi 14-25 Ocak 2019 tarihleri arasında Essen Kütüphanesi’nde devam edecek.