Ermenistan Başbakanı Paşinyan, Azerbaycan ve Rusya liderlikleriyle ateşkes anlaşması imzaladıklarını açıkladı. Paşinyan, bunun kendisi ve Ermenistan halkı için ‘son derece acı verici’ olduğunu ifade etti. Erivan’da protesto gösterileri başladı.

Ermenistan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin Dağlık Karabağ’daki işgalin sona ermesi konusunda 1993’te kabul edilen 4 kararı bugüne kadar uygulamadı. Akse soykırım yaptı taciz etti. Azerbaycan ordusu 27 Eylül’de Ermenistan güçlerinin sivil yerleşim birimlerine ateş açması üzerine topraklarını işgalden kurtarmak için karşı harekat başlattı. Birçok yerleşim yeri işgalden kurtarıldı. Ermeni ordusu ağır kayıplar verdi. Azerbaycan Türkiye’den aldığı SİHA’larla Ermeni ordusunu dağıttı. Zafer 45 günde Karabağ Zaferine imza attı.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile konferans yöntemiyle görüştü. Görüşmenin ardından Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Azerbaycan-Ermenistan arasında Dağlık Karabağ bölgesinde ateşkesin sağlanması için ortak bir bildiri imzaladı.

ALİYEV: PAŞİNYAN’I BUNA MECBUR ETTİK
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya arasında imzalanan anlaşmanın Ermenistan’ın askeri yenilgisi anlamına geldiğini söyledi. Aliyev, ulusa sesleniş konuşması yaparak Azerbaycan ile Ermenistan arasında bu gece 00:00’dan (TSİ) itibaren başlayan ateşkesi değerlendirdi. “Bugün Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki Dağlık Karabağ sorununa son verildi” diyen Aliyev, üçlü anlaşmanın sorunun çözümü konusunda “son nokta” olacağını belirtti.

Aliyev, anlaşmaya göre askeri operasyonların durduğunu, Azerbaycan ve Ermenistan’ın kontrol ettikleri pozisyonlarda kalacağını belirtti.

Aliyev,”Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Rusya Devlet Başkanı Putin aşağıdaki şartları kabul edilir. 10 Kasım Moskova saatiyle saat 00.00 itibari ile Dağlık Karabağ’da ateşkesin ve bütün askeri operasyonun durdurulmasına kabulünü ilan ediyoruz. Sevgili yurttaşlar, bu bildiri tarihi bir öneme sahiptir. Bildiri bir video konferans formatında imzalandı. Bildiri üç ülke tarafından imzalanacaktı. Ancak son anda Ermenistan Başbakanı bildiriyi imzalamayı reddetti. Bu yüzden açıklama ben ve Rusya Devlet Başkanı tarafından imzalandı.
Paşinyan, bu bildiriyi imzalayacak biz onu buna mecbur ettik. Ancak o, bu bildiriyi kapalı bir yerde, kameralardan uzak bir yerde, korkakçasına, namertçesine imzalayacak.
Bu bildiri uzun yıllar devam eden işgale son koyuyor. Bu bildiri Laçın ve Kelbecer bölgelerinin kan dökülmeden geri verileceğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.

“TÜRKİYE RESMEN BU ÇATIŞMANIN GELECEK ÇÖZÜMÜNDE ROL ALACAKTIR”
Aliyev, Ermenistan’ın anlaşmayı iyi niyetle değil mecburen imzaladığını, imzalamazlarsa Azerbaycan’ın operasyonlarını sürdüreceğini bildiklerini ifade ederek “Burada yeni denetim mekanizması uygulanacak. Anlaşmanın 5. maddesinde, tarafların ateşkese uyması denetiminin verimliliğinin artırılması amacıyla barış gücü merkezi oluşturulacağı yazılıyor. Bu merkezde Rus ve Türk askerleri faaliyet gösterecek. Türkiye resmen bu çatışmanın gelecek çözümünde ve ateşkese uyulma işinde rol alacaktır. Kardeşim Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in çabalarını takdir ediyorum. Çünkü onlar bu 45 gün boyunca sorun barış yoluyla çözülsün diye büyük çaba harcadı. Çatışmaların bitmesinde bu iki lider olumlu rol aldı. Bu aynı zamanda bölgedeki iş birliği formatını da büyük ölçüde belirliyor. Çünkü Türkiye ve Rusya arasındaki ilişkiler üst düzeydedir. Her iki ülke bizim dost ve komşu ülkelerimizdir. ” şeklinde konuştu.

İŞTE ANLAŞMA ŞARTLARI
1. 10 Kasım 2020’de tam bir ateşkes sağlanacak ve Dağlık Karabağ ihtilaf bölgesindeki tüm askeri operasyonlar Moskova saatiyle 00:00’dan itibaren durdurulacak. Bundan sonra, taraflar olarak adlandırılacak olan Azerbaycan Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti daha önceden sahip oldukları mevkilerde duracak.
2. Ermenistan tarafının işgal edilen Ağdam bölgesi ve Gazah bölgesi toprakları 20 Kasım’a kadar Azerbaycan tarafına iade edilecek.
3. Dağlık Karabağ ve Laçin koridorundaki temas hattı boyunca Rusya Federasyonu’ndan 1.960 asker, 90 zırhlı personel taşıyıcı, 380 araç ve özel teçhizattan oluşan bir yangın söndürme barışı koruma birliği bulunuyor.
Dağlık Karabağ ve Laçin koridorundaki temas hattı boyunca, 1.960 asker, 90 zırhlı personel taşıyıcı, 380 araç ve özel teçhizattan oluşan barış gücü yerleştirilecek.
4. Rusya Federasyonu barış gücü, Ermenistan güçlerinin çekilmesine paralel olarak konuşlandırılacak. Rusya Federasyonu barış gücü kalış süresi, taraflardan herhangi biri bu hükmü bu sürenin bitiminden 6 ay önce feshetme niyetinde olmadıkça, önümüzdeki 5 yıl için otomatik uzatma ile devam edecek.
5. Çatışmanın tarafları anlaşmaların uygulanmasının izlenmesinin etkinliğini artırmak amacıyla ateşkesi korumak amacıyla bir barışı koruma merkezi kurulacak.
6. Ermenistan, 15 Kasım 2020 tarihine kadar Kelbecer bölgesini Azerbaycan Cumhuriyeti’ne ve 1 Aralık 2020’ye kadar Ermenistan’ın Dağlık Karabağ ile bağlantısını sağlayacak olan Laçin bölgesi Azerbaycan’a geri verilir ve Şuşa şehrinden 5 km’den fazla yakın olmamak üzere Hankendi ve Ermenistan’ı Laçın koridoru boyunca birbirine bağlayan yeni bir ulaşım yolu inşa edilecek. Bu rotayı korumak için Rusya barış gücü yerleştirilecek. Azerbaycan tarafı her iki yönde Laçın koridoru ile vatandaşların, araçların ve yüklerin geçişinin güvenliğini sağlayacak.
7. Göçmenler ve mülteciler, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği gözetiminde Dağlık Karabağ’a ve çevre bölgelere dönecek.
8. Savaş esirlerinin ve diğer tutukluların ve ölülerin cesetleri değiş tokuş edilecek.
9. Bölgedeki tüm ekonomik ve ulaşım ilişkileri yeniden kuruluyor. Ermenistan Cumhuriyeti, vatandaşların, araçların ve malların her iki yönde engelsiz hareketini organize etmek için Azerbaycan Cumhuriyeti’nin batı bölgeleri ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında ulaşım bağlantıları sağlayacak. Ulaşım bağlantıları, Rus Sınır Servisi tarafından kontrol edilecek. Tarafların rızası ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ni Azerbaycan’ın batı bölgelerine bağlayan yeni ulaşım koridoru inşa edilecek.
Paşinyan’ın açıklamaları
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ateşkes için ortak bir bildiri imzaladıklarını duyurarak, bu bildirinin kendisi ve Ermenistan halkı için “acı verici” olduğunu söylemişti.

PUTİN’DEN AÇIKLAMA
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Azerbaycan ile Ermenistan arasında bu gece 00:00’dan (TSİ) itibaren ateşkes başladığını duyurdu. Putin, televizyon yayınında yaptığı açıklamada, Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya’nın, Dağlık Karabağ meselesine ilişkin ortak açıklamayı kabul ettiğini bildirdi. “Azerbaycan ile Ermenistan arasında bu gece 00:00’dan (TSİ) itibaren ateşkes başladı. Azerbaycan ve Ermenistan kontrol ettikleri pozisyonlarda kalacaklar.” diyen Putin, Dağlık Karabağ’daki temas hattı ve Karabağ’ın Ermenistan ile bağlandığı koridorda Rusya barış güçlerinin konuşlandırılacağını belirtti.

Yerinden edilmişlerin ve mültecilerin Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserinin kontrolünde Dağlık Karabağ’a ve etrafındaki bölgelere döneceğini aktaran Putin, esir ve cenazelerin değişiminin yapılacağını söyledi.

Bölgenin ulaşım bağlantılarında engellerin kaldırılacağını belirten Putin, “Ulaşım, iletişimin kontrolü, Rusya Sınır Güvenlik Servisi kurumları tarafından da sağlanacak.” dedi.

Putin, “Varılan anlaşmalar, Dağlık Karabağ krizinin uzun vadeli ve kapsamlı çözümü için adil temelde, Ermeni ve Azerbaycan halklarının çıkarları doğrultusunda gerekli koşulları oluşturacak.” ifadesini kullandı.

ERMENİSTAN’DA HALK SOKAKLARA İNDİ
Ermenistan’da halk, Başbakan Nikol Paşinyan’ın Azerbaycan karşısındaki mağlubiyeti kabul etmesinin ardından protesto gösterilerine başladı. Ermenistan’ın başkenti Erivan da protestocular, Paşinyan’ın Ermenistan’ın işgal ettiği Dağlık Karabağ’da Azerbaycan karşısında yenilgiyi kabul etmesinin ardından hükümet binası önünde toplandı. Hükümet binasının camlarına kırarak içeri giren protestocular, Paşinyan ve Ermenistan aleyhine sloganlar attı. Bazı protestocular Paşinyan’ın makam odasına girerken Ermenistan Başbakanı’na istifa çağrısında bulundu.

PAŞİNYAN: BAŞKA ÇAREM YOKTU
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, sahadaki askeri durum nedeniyle Dağlık Karabağ’da işgali sonlandıran bildiriyi imzalamaktan başka şansının olmadığını söyledi. Paşinyan, Ermenistan’ın işgal ettiği Dağlık Karabağ’da Azerbaycan karşısında yenilgiyi kabul etmesinin ardından Facebook üzerinden canlı yayında açıklamalarda bulundu. Ermenistan’da halkın kendisini protesto etmesini yorumlayan Paşinyan, “Halkı isyana sevk eden herkes adalet önüne çıkartılacak.” diye konuştu.

Durumun “istikrara kavuşmasının ardından” bazı bilgileri kamuoyuyla paylaşacağını ifade eden Paşinyan, “Aldığım karar, derinlemesine analizlere ve askeri duruma ilişkin bilgi sahibi kişilerin değerlendirmeleri temelinde alındı. Bildiriyi imzalamaktan başka şansım yoktu.” dedi. Öte yandan, başta başkent Erivan olmak üzere Ermenistan’da Paşinyan aleyhindeki protestolar devam ederken daha önce hükümet binasına giren protestocular, parlamento binasına da girerek Paşinyan aleyhinde sloganlar attı.

Parlamento kürsüsüne çıkan bazı protestocular, Karabağ’daki çatışmaların devam etmesi çağrısında bulundu.

DAĞLIK KARABAĞ’DA GÖREV YAPACAK RUS BARIŞ GÜCÜ YOLA ÇIKTI
Rusya Savunma Bakanlığı, Azerbaycan ile Ermenistan arasında varılan anlaşma gereği Dağlık Karabağ’a yerleştirilecek Rus barış gücü birliklerinin yola çıktığını duyurdu. Bakanlıktan yapılan açıklamada, Ulyanovska Havaalanı’ndan İl-76 model askeri kargo uçaklarıyla 1960 asker, 90 zırhlı ve 380 araçtan oluşan Rus barış gücünün Dağlık Karabağ’a gönderildiği belirtildi.

Merkez Askeri Bölgesi’nden 15. motorize birliklerin bölgeye sevk edildiği kaydedilen açıklamada, Rus askeri birliklerinin, tarafların anlaşmalara uyumunu izleyeceği, Dağlık Karabağ’daki temas hattı ve Laçin koridoru boyunca gözlem noktaları kurulmasının planlandığı hatırlatıldı.