Aşı şirketleri ülkelerden 8,5 milyar dozluk sipariş aldı. Ancak yıllık üretim kapasiteleri şimdilik 4 milyar doz. Üretim ve dağıtımdaki aksaklıklar, aşılama çalışmalarını aksatıyor.
OSMAN SAĞIRLI
Dünyanın dört bir yanındaki hükûmetler, vatandaşlarını yükselen koronavirüse karşı aşılamak için acele ederken bilim adamları şaşırtıcı bir soru üzerine hararetli bir tartışmanın içine hapsoldu: Herkesin ihtiyaç duyacağı ikinci dozları ertelemek mi yoksa mümkün olduğunca çok insana aşı yapmak mı? Dünyayı bu tartışmaya iten gerekçe ise hem aşı şirketlerinin talebi karşılayamaması hem de aşıların dağıtımı ve uygulanması sırasındaki engeller. Aşıların iki doz uygulanması hâlinde Covid-19’a karşı koruma sağlayacağı uyarılarına rağmen, bazı uzmanlar virüsü kontrol altına almanın en kısa yolunun ilk enjeksiyonları tek doz hâlinde daha çok insana uygulamak olduğunu savunuyor. Böylelikle yetersiz aşıya karşı da zaman kazanılabilir. Bu yönde adım atan ilk ülke olan İngiltere, ikinci doz aşıları 12 hafta süreyle erteledi. Bu uygulamayı destekleyen Danimarka da ikinci doz için altı hafta erteleme kararı aldı. Almanya’da ise yeterince aşı tedarik edilemediği için benzer bir yöntem gündemde. Avrupa İlaç Ajansı, tam koruma elde etmek için Pfizer-BioNtech aşısının birinci ve ikinci aşısı arasındaki maksimum 42 günlük aralığa saygı gösterilmesi gerektiğini belirterek “Altı haftadan uzun süreyi tavsiye edemeyiz ” uyarısı yaptı. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri, yaklaşık 15,4 milyon aşı dozunun dağıtıldığını ancak 4,5 milyon kişinin ilk dozlarını aldığını söyledi. Bunun ardından “herkese yarım doz” görüşü ortaya atıldı. Birçok sağlık uzmanı ise bu fikre karşı çıkıp “Yarım doz bir işe yaramaz. Sıkıntı tedarikte değil, dağıtımda” dedi. Öte yandan dünya genelinde ülkeler, aşı firmaları ile 8,5 milyar doz için anlaşma yaptı. Fakat şirketlerin yıllık üretim kapasiteleri şimdilik 4 milyar doz. Bu üretim hızıyla yılda ancak iki doz hâlinde iki milyar insana aşı yapılabileceği hesaplanıyor.