Başlıktaki sorunun cevabı duruma göre hem evet ve hem de hayır şeklinde olacaktır.
Öncelikle şuna bakmamız gerekli.
Kimler EYT’Lİ?
İlk kez 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olup, yaşlılık (emekli) aylığı bağlanması için gerekli olan sigortalılık süresi ve prim gün sayısını doldurduğu halde yaş şartının da dolmasını bekleyenler EYT kapsamındadırlar.
Bunlar duruma göre; 4/a (SSK sigortalıları), 4/b (Bağ-Kur’lular), 4/c (Memurlar ve Kamu görevlileri) ile Tarım SSK’lı ve Tarım Bağ-Kur’lulardır.
8 Eylül 1999’dan önce ilk defa sigortalı olup da sadece yaş şartını bekleyenler yeni kanuni düzenleme ile emekli aylığı alabileceklerdir. Ancak kanun henüz hazırlanma aşamasında olduğundan, bu kişiler eski sistemdeki gibi mi değerlendirilecek yoksa yaşla ilgili kademeli bir uygulama mı olacak bunu kanun çıktıktan sonra görebiliriz.
Yurtdışı borlanması yapmadan bu hakkı elde edenler, yeni kanuni düzenlemeye göre hem Türkiye’den emekli aylığı alabilecekler hem de isterlerse yurtdışında çalışmaya da devam edebileceklerdir.
Şurası kesin belli ki bir gün bile yurtdışı borçlanması yaparak emekli aylığına hak kazananlar, 3201 sayılı kanun uyarınca yurtdışında çalıştıkları ya da sosyal yardım aldıkları müddetçe Türkiye’den emekli aylığı alamayacaklardır. Kanunun Anayasa’nın eşitlik ilkesine ayrılığı ayrı bir yazı konusudur.
Yaş ve sigortalılık süresi dolduğu halde prim günleri yetmeyenler ne yapmalı?
Mevcut kanunlara göre bu kişiler kendilerine uyan doğum, askerlik, yurtdışı borçlanması gibi borçlanmalar ile eksik primlerini/günlerini tamamlayabilirler. Hatta mesela askerlik borçlanması ile duruma göre sigortalılık başlangıcını öne de çekebilirler.
Doğum borçlanması
Sigortalılık başlangıcından sonra çocuk doğuran hanımlar her çocuk için iki ve toplamda üç çocuk için altı yıla kadar borçlanma ve ödeme yapabilirler. Yeni kanuni düzenleme ile doğum sonrası sigortalılıklar için de doğum borçlanması getirilme ihtimali var.
Askerlik borçlanması
Yedek subaylık süresi hariç er ve erbaşlık ile yedek subay okulunda geçen süreler borçlanılabilir.
Yurtdışı borçlanması
18 yaşını doldurduktan sonra Türk vatandaşı olarak yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ile bu süreleri arasında veya sonunda yer alan işsizlik sürelerinden her birinde bir yıla kadar olan kısmın ve yurt dışında ev kadını olarak geçen sürelerin borçlanılması mümkündür.
Diğer borçlanma şekilleri
Doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık öğrenim süreleri, avukatlık stajı süreleri, tutuklulukta veya gözaltında geçen ve beraatle sonuçlanan süreler, grev ve lokavtta geçen süreler, doktorların fahri asistanlıkta geçen süreleri, seçim kanunları gereği borçlanılabilecek süreler.
31.07.2019 sonrası yeni düzenlemeler gereği özellikle yurtdışı borçlanması yaparak eksik günlerini tamamlamak isteyenler, kesinlikle bir uzman avukat ya da sosyal güvenlik uzmanından yardım almalılar. Aksi takdirde SSK veya Emekli Sandığı yerine Bağ-Kur kapsamında emekli olmak ve çok daha fazla para ödeyip az bir emekli aylığı almak durumunda kalabilirler. Atasözündeki gibi adeta, Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan olabiliriler.
Son olarak izin veya başka bir sebeplerle Türkiye’de bulunanlar, daha önce Türkiye’de SSK kapsamında bir çalışmaları yoksa ya da bir şekilde SSK kapsamından Bağ-Kur kapsamına geçmişlerse, bir işte çalışıp primlerini ödenerek SSK’ya geçiş yapsınlar.
EYT’liler ne zaman ilk emekli aylığı alabilirler
Meclis takvimi ve yapılan açıklamalara bakılırsa EYT’liler ile ilgili düzenleme Aralık 2022’de Meclis’te kabul edilir. Ocak 2023’te kanun yürürlüğe girer. Bu ayda emekli maaş müracaatı yapılsa bile, EYT’liler takip eden aydan yani genel olarak Şubat 2023’ten itibaren ilk emekli aylıklarını alabilirler kanaatindeyiz.
***
- Koç Hukuk Bürosu olarak 30 yıllık tecrübemizle başta İstanbul olmak üzere ülkemizin tamamına yakınındaki anlaşmalı avukatlık büro ve ofislerimiz aracılığı ile hizmet vermekteyiz.
Av. Mustafa Koç
- Koç Hukuk
Tel: +49 172 448 46 72
Mail: mustafakoc@istanbul.av.tr
İnternet: www.mkochukuk.com * Instagram: mkochukuk * facebook: mkochukuk
